Sala de prensa

Enxeñaría social para obter datos persoais

As investigacións comezaron durante o verán de 2020, cando xurdiron numerosas denuncias por fraude en todo o territorio nacional, nas que coincidía o mesmo modus operandi. A técnica utilizada pola organización criminal para enganar ás súas vítimas era a coñecida como vishing, que consiste en utilizar métodos de enxeñaría social para que as súas vítimas faciliten datos persoais sensibles, tales como credenciais bancarias.

Neste caso, facíanse pasar por traballadores de operadoras de telefonía móbil e contactaban co suposto cliente para ofrecerlle unha oferta ou unha rebaixa no prezo dos seus servizos telefónicos. Para darlle maior verosimilitud ao engano, os criminais facíanse con todos os datos persoais dos seus interlocutores, así como coa información relativa aos produtos que tiñan contratados coa súa compañía telefónica, o que facía pensar que a organización criminal podería obter a información de traballadores das operadoras telefónicas que tiñan acceso aos datos confidenciais de clientes.

Unha vez que o delincuente se gañou a confianza da vítima, tentaba obter as credenciais da súa banca en liña para poder operar con ela de maneira fraudulenta. Para iso, desvinculaba os elementos de confirmación que adoitan ter os usuarios na súa banca en liña para recuperar os seus contrasinais, e vinculaban os seus propios, de tal maneira que, ao cambiar o contrasinal, era a organización criminal a que recibía a nova e, por tanto, podía acceder a ela.

Un alto porcentaje de las víctimas tenía más de 65 años

Una vez que accedían a la cuenta de la víctima, extraían todo el saldo de la misma mediante transferencias bancarias, disposiciones en efectivo en cajeros o transferencias mediante aplicaciones móviles. Asimismo, con el objetivo de maximizar sus beneficios, daban de alta tarjetas de crédito, con las que realizaban compras en comercios online. Un alto porcentaje de las víctimas tenía más de 65 años, es decir, eran personas que, al no estar tan acostumbradas a utilizar las nuevas tecnologías, eran más susceptibles de caer en el engaño.

A organización deseñou unha rede “de mulas” para mover e enmascarar o diñeiro procedente da fraude. Canto aos envíos dos produtos que adquirían, observouse que os mesmos sempre se repartían nunha zona determinada da área metropolitana de Barcelona. 

Tras meses de investigacións, e a pesar das numerosas medidas de seguridade que utilizaban os delincuentes para evitar ser detectados, conseguiuse identificar os xefes, así como pescudar a estrutura que tiñan montada e dividida en varios niveis. Entre esas medidas de seguridade que tomaban, cambiaban de piso regularmente, realizaban os desprazamentos en patinetes eléctricos e por zonas peonís para evitar os seguimentos, cambiaban frecuentemente de teléfono móbil e utilizaban mulas tanto para mover o diñeiro como para recibir os paquetes que contiñan os envíos das compras realizadas.

Mantiñan o contacto cunha parte do grupo instalada en Perú

Os máximos responsables en España estaban en contacto cos de Perú, e eran os encargados de acceder á banca en liña das vítimas e realizar as transferencias e compras por internet. Para perfeccionar a súa operativa, valíanse da extensa rede de colaboradores e de mulas que tiñan ao longo de toda España, encargados de mover o diñeiro e enmascarar a súa rastrexabilidade.

Coa finalidade de evitar que a fraude continuase e proceder á detención dos seus autores, levou a cabo a entrada e rexistro en seis domicilios situados en Barcelona e Sant Adriá do Besòs, onde vivían os principais membros da organización. No transcurso dos rexistros, interviñéronse numerosos efectos que foran comprados cos cartóns bancarios das vítimas, como teléfonos móbiles e televisores de alta gama, reloxos de luxo, roupa de firma e, mesmo, un vehículo. Tamén foron intervidos 60.000 euros en efectivo. Chamou a atención o alto nivel de vida que levaban os detidos, tendo en conta que non tiñan ningún traballo legalmente remunerado.

Ata o momento, detectáronse máis de 150 vítimas e estímase que a fraude cometida pola organización criminal sobre todas elas é superior ao millón e medio de euros. No entanto, séguense realizando xestións para identificar a máis prexudicados, o que faría aumentar considerablemente a fraude total.

Colaboración crave coas entidades financeiras 

Para lograr pechar toda a investigación, estableceuse unha canle fluída e estreita de colaboración co sector privado, co obxectivo de conseguir rapidez e eficacia nas xestións. A colaboración coas entidades financeiras, especialmente co Banco Santander, foi clave para avanzar nas investigacións. O equipo conxunto de investigación público-privado establecido permitiu non soamente avanzar na investigación da parte española da organización criminal, senón tamén estreitar o cerco ao redor dos delincuentes que se atopan en Perú, dos que se espera que sexan detidos proximamente. Aos detidos impútanselles delitos de estafa e pertenza a organización criminal.